เกาะจิกนั้นเป็นเกาะเล็กๆ ที่ตั้งอยู่ในเขตของจังหวัดจันทบุรี ประกอบไปด้วยชุมชน 1 ชุมชนในเนื้อที่ประมาณ 700 ไร่ ซึ่งมีครัวเรือนทั้งหมด 150 ครัวเรือน ประชากรทั้งหมดของเกาะมีทั้งหมด 392 คน ซึ่งคนในชุมชนนี้ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพประมงพื้นบ้าน ซึ่งสิ่งที่น่าสนใจพอๆกับวิวทิวทัศน์ ความสวยงามบนเกาะนั้นก็คือ ระบบพลังงานไฟฟ้าจากแสงอาทิตย์บนเกาะ เนื่องจากพื้นที่ที่เป็นเกาะตั้งอยู่ห่างจากฝั่งไกลพออยู่สมควร ไฟฟ้าจากระบบสายส่งหลักนั้นจึงไม่สามารถเข้าถึงได้ ด้วยเหตุนี้ ชุมชนที่นี่จึงใช้พลังงานแสงอาทิตย์เป็นแหล่งพลังงานหลักเพื่อผลิตพลังงานไฟฟ้าใช้ทั้งเกาะ และถูกพัฒนาขึ้นด้วยคนในชุมชนเอง
ผู้ใหญ่แต๊ก หรือ คุณณรงค์ชัย เหมสุวรรณ ผู้ใหญ่บ้านเกาะจิก ได้พูดถึงที่มาที่ไปของการทำระบบสายส่งไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ไปทั่วทั้งเกาะจิก สิ่งที่น่าสนใจของการใช้พลังงานแสงอาทิตย์บนเกาะก็คือระยะเวลาการใช้ที่ที่ยาวนานต่อเนื่องมาถึง 14 ปี และความตั้งใจของผู้ใหญ่ที่จะพัฒนาระบบพลังงานในชุมชนแห่งนี้ให้ดียิ่งขึ้นไป ด้วยที่ความตั้งใจจะใช้ประโยชน์จากพลังงานที่เกิดจากแสงอาทิตย์ให้มีประสิทธิภาพมากที่สุดและได้พัฒนาให้ชุมชนนั้นเป็นชุมชนที่ลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์อย่างมีประสิทธิภาพ
ที่มาของการใช้พลังงานแสงอาทิตย์บนเกาะจิก
ไม่ใช่แค่เพียงการใช้พลังงานหมุนเวียนบนเกาะเท่านั้น แต่ที่นี่ยังเน้นนโยบายลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์อีกด้วย ซึ่งจะคำนวณจากรปริมาณลิตรของน้ำมันที่ใช้ ซึ่งน้ำมัน 1 ลิตร จะมีตัวเลขก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ที่ถูกปล่อยออกมา เราจะคำนวณว่าใน 1 ปีเราลดการใช้น้ำมันดีเซลไปได้เท่าไหร่ ซึ่งก็จะทำให้ทราบว่าเราลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ไปเท่าไหร่นั้นเอง
ยกตัวอย่างเลยคือ เรือประมงพื้นบ้านที่นี้มีจำนวนกว่า 40 ลำ เราก็ติดตั้งแผงโซล่าเซลล์เพื่อใช้ในการชาร์จพลังงานและเก็บพลังงานไว้ในแบตเตอรี่ สำหรับให้แสงสว่างและปั้มน้ำออกในกรณีที่เรือรั่ว เมื่อเทียบกับการใช้น้ำมันดีเซลนั้นแล้ว ในทุกๆวัน เรือจะต้องใช้น้ำมันในการปั่นไฟ 5 ลิตร และ 1ลิตรจะก่อให้เกิดก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ 2.46 หน่วยโดยประมาณ นั้นซึ่งหมายความว่า 1 วันนั้น เรือ1ลำ จะลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ได้ถึง 12.3 หน่วย และในเมื่อเรือทั้ง 40 ลำนี้เปลี่ยนจากเครื่องไฟที่ใช้น้ำมันในการปั่น มาเป็นแผงโซล่าเซลล์แทนนั้น จะช่วยลดปริมาณการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ลงไปได้ถึง 492 หน่วยในเพียงวันเดียวเท่านั้น
ระบบไฟฟ้าจากพลังงานหมุนเวียนบนเกาะจิก
ซึ่งสิ่งที่น่าสนใจเกี่ยวกับระบบจ่ายไฟฟ้าบนเกาะแห่งนี้ก็คือ ทั้งระบบเกิดจากการพัฒนาของชุมชนซึ่งนำโดยผู้ใหญ่แต๊ก ที่นี้ยังมีระบบสายส่งขนาดเล็กของพลังงานแสงอาทิตย์และการกักเก็บพลังงานในแบตเตอรี่ หลังจากนั้นแล้วได้ติดตั้งแผงโซล่าเซลล์ที่ให้กำลังผลิตถึง 7.5 กิโลวัตต์ไปแล้ว และ ผู้ใหญ่กับตัวแทนของชุมชนเองก็ได้ริเริ่มพัฒนาและติดตั้งแผงโซล่าเซลล์ที่ใช้ผลิตพลังงานให้กับชุมชนบนใจกลางเกาะจิกเพิ่มขึ้นอีกเรื่อยๆโดยเรียกว่า โรงเรือนผลิตไฟฟ้า และในปัจจุบันนี้ โรงเรือนแห่งนี้ประกอบไปด้วยโซล่าเซลล์ที่มีกำลังการผลิตถึง 40.5 กิโลวัตต์และแบตเตอรี่ที่กักเก็บพลังงานตอนกลางวัน มาใช้ยังเวลาตอนกลางคืน ที่นี้จึงเปรียบเสมือนเป็นหัวใจแหล่งพลังงานของคนในหมู่บ้าน
ขอบคุณภาพจาก: ภาพมุมสูงของโรงเรือนผลิตไฟฟ้าของเกาะจิก © Roengchai Kongmuang
ที่มา: greenpeace